کولر گازی

کولر گازی یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین سیستم‌های تهویه هوا به شمار می‌رود. این دستگاه در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و خانه‌های مسکونی به کار گرفته می‌شود. کولر گازی مانند سایر سیستم‌های سرمایشی، از طریق سیکل تبرید عمل می‌کند. این سیکل در یخچال‌های خانگی، چیلرها، و سیستم‌های سرمایشی دیگر که به طور اجباری سرمایش تولید می‌کنند، وجود دارد.

به طور ساده، کولر گازی انرژی الکتریکی را دریافت کرده و آن را به سرما تبدیل می‌کند. این فرآیند تولید سرما و حذف گرما از طریق مجموعه‌ای از عملیات انجام می‌شود. به عبارت دیگر، کولر گازی برخلاف نامش، با استفاده از انرژی الکتریکی و برق سرمایش را ایجاد می‌کند و نه با گاز!

کولرگازی چیست؟

این دستگاه‌ها با استفاده از چرخه‌های تبرید، هوای گرم و مرطوب را از داخل فضا جذب کرده و آن را به هوای خنک و خشک تبدیل می‌کنند. کولرهای گازی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: کولرهای گازی پنجره‌ای و کولرهای گازی اسپلیت.

کولرهای پنجره‌ای به راحتی در قاب پنجره نصب می‌شوند و معمولاً برای فضاهای کوچک مناسب هستند، در حالی که کولرهای اسپلیت شامل دو واحد داخلی و خارجی هستند و برای فضاهای بزرگ‌تر و نیازهای سرمایشی بیشتر طراحی شده‌اند. یکی از مزایای اصلی کولرهای گازی، قابلیت تنظیم دما و رطوبت هوا است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا شرایط مطلوب‌تری را در محیط خود ایجاد کنند.

انواع کولر گازی

کولرهای گازی انواع مختلفی دارند که می‌توان به گزینه های زیر اشاره نمود:

کولر گازی دیواری

این نوع کولرها رایج‌ترین نوع کولرهای گازی هستند که به طور گسترده تولید و استفاده می‌شوند. این کولرها در محیط‌های مسکونی، فروشگاه‌ها، ادارات و سایر مکان‌ها کاربرد دارند.

کولر گازی ایستاده

یونیت داخلی این کولرها به صورت یک دستگاه ایستاده در محیط قرار می‌گیرد. عملکرد این کولرها مشابه کولرهای دیواری است، اما ظرفیت‌های بالاتری دارند و طراحی آن‌ها متفاوت است. این کولرها بیشتر در پروژه‌های تجاری، هایپرمارکت‌ها و مکان‌های بزرگ دیگر استفاده می‌شوند.

کولر گازی مولتی اسپلیت

این نوع کولرها مشابه کولرهای اسپلیت دیواری هستند، با این تفاوت که یک یونیت خارجی و چند یونیت داخلی دارند. در حال حاضر، سیستم‌های پیشرفته‌تری به نام VRF یا VRV جایگزین این سیستم‌ها شده‌اند.

کولر گازی پنجره ای

یکی از انواع سیستم‌های تهویه مطبوع است که به راحتی در قاب پنجره نصب می‌شود و به عنوان یک راهکار موثر برای خنک‌سازی فضاهای کوچک و متوسط شناخته می‌شود. این نوع کولرها به دلیل طراحی ساده و نصب آسان، گزینه‌ای محبوب برای منازل و ادارات هستند. کولرهای پنجره‌ای معمولاً دارای قابلیت‌های سرمایشی و گرمایشی هستند و می‌توانند به سرعت دما را در محیط تغییر دهند.

کولرگازی پرتابل

این کولرها به دلیل طراحی خاص و وجود چرخ، گزینه‌ای مناسب برای فضاهای کوچک و متغیر مانند آپارتمان‌ها، دفاتر کار و حتی فضاهای باز هستند. کولرهای قابل حمل معمولاً دارای قابلیت‌های سرمایشی و رطوبت‌زدایی هستند و به سرعت می‌توانند دما را در محیط کاهش دهند. یکی از مزایای این نوع کولرها، عدم نیاز به نصب دائمی است که باعث می‌شود کاربران بتوانند آن را در هر نقطه‌ای از منزل یا محل کار قرار دهند.

کولرگازی حاره ای

این کولر به دلیل قابلیت کارکرد در دماهای بالا و رطوبت زیاد، به عنوان گزینه‌ای مناسب برای کشورها و مناطق گرمسیری شناخته می‌شود. کولرهای حاره‌ای معمولاً دارای تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای هستند که به بهبود کارایی و کاهش مصرف انرژی کمک می‌کنند. این نوع کولرها می‌توانند به طور مؤثری دما را کاهش دهند و رطوبت هوا را کنترل کنند، که این امر باعث افزایش راحتی و آسایش در محیط‌های گرم می‌شود.

ویژگی های کولرگازی غیر اینورتر

کولر گازی غیر اینورتر، نوعی سیستم تهویه مطبوع است که به طور معمول برای خنک‌سازی فضاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از مدل‌های اینورتر متمایز می‌کند. یکی از ویژگی‌های بارز کولر گازی غیر اینورتر، عملکرد ثابت کمپرسور آن است؛ به این معنی که کمپرسور به طور مداوم در حالت روشن یا خاموش کار می‌کند و قادر به تنظیم تدریجی دما نیست. این امر ممکن است منجر به نوسانات دمایی در محیط شود و در نتیجه، مصرف انرژی بیشتری را به همراه داشته باشد. همچنین، کولرهای غیر اینورتر معمولاً هزینه کمتری نسبت به مدل‌های اینورتر دارند و به همین دلیل برای افرادی که به دنبال یک گزینه اقتصادی‌تر هستند، جذابیت دارند.

این نوع کولرها به سادگی نصب و راه‌اندازی می‌شوند و به دلیل طراحی ساده‌تری که دارند، نگهداری و تعمیرات آن‌ها نیز معمولاً آسان‌تر است. با این حال، در مقایسه با کولرهای اینورتر، کولرهای غیر اینورتر ممکن است در شرایط آب و هوایی بسیار گرم کارایی کمتری داشته باشند و به طور کلی، گزینه‌ای مناسب‌تر برای فضاهای کوچک و متعادل هستند.

کولر گازی چگونه هوای خنک تولید می‌کند؟

در ابتدا، مبرد به داخل کمپرسور وارد می‌شود و در این مرحله فشار و دمای آن افزایش می‌یابد. سپس، مبردی که به شکل گاز داغ و با فشار بالا درآمده، به کندانسور منتقل می‌شود. در کندانسور، حرارت از مبرد به محیط اطراف منتقل می‌شود و این فرآیند باعث تبدیل مبرد از حالت گاز پرفشار به مایع پرفشار می‌گردد.

پس از این مرحله، مایع مبرد به شیر انبساط یا لوله‌های مویین می‌رود و در اینجا فشار خود را کاهش می‌دهد. در نتیجه، مایع با فشار پایین وارد اواپراتور می‌شود. مبرد در اواپراتور با جذب گرمای محیط تبخیر می‌شود و این عمل باعث خنک شدن هوا می‌گردد. مبرد که اکنون به شکل گاز درآمده، دوباره به کمپرسور بازمی‌گردد تا این چرخه تکرار شود. به طور کلی، می‌توان گفت که تمامی سیستم‌های تهویه مطبوع که از سیکل تبرید استفاده می‌کنند، به همین شیوه عمل می‌کنند.

هر یونیت در کولر گازی شامل چه اجزایی است؟

در کولرهای گازی اسپلیت، سیکل تبرید به دو بخش تقسیم می‌شود. بخش اول که در فضای بیرونی نصب می‌شود، به عنوان یونیت خارجی شناخته می‌شود. این یونیت شامل کمپرسور و کندانسور است. در مقابل، یونیت داخلی قرار دارد که همان اواپراتور دستگاه محسوب می‌شود. این یونیت داخلی همان پنلی است که در داخل محیط قابل مشاهده است.

تفاوت کولر گازی با کمپرسورهای معمولی و اینورتر

کولرهای گازی برای خنک‌سازی محیط از سیکل تبرید استفاده می‌کنند. یکی از اجزای کلیدی این سیکل، کمپرسور است که به عنوان قلب سیستم تهویه مطبوع شناخته می‌شود. کمپرسور وظیفه فشرده‌سازی مبرد و انتقال آن به کندانسور را بر عهده دارد و می‌توان گفت که این قطعه، مهم‌ترین و در عین حال گران‌ترین بخش کولرهای گازی است. به همین دلیل، کیفیت و تکنولوژی ساخت کمپرسورها در این دستگاه‌ها متفاوت است.

امروزه کمپرسورهای اینورتر به دلیل مصرف انرژی کمتر نسبت به کمپرسورهای معمولی، بیشتر در تولید کولرهای گازی به کار می‌روند. قیمت بالاتر این نوع کمپرسورها نسبت به نوع معمولی، تأثیر زیادی بر قیمت نهایی کولر گازی دارد. در کمپرسورهای معمولی، دستگاه به صورت خاموش و روشن عمل می‌کند، در حالی که کمپرسورهای اینورتر دارای دور متغیر هستند. به عنوان مثال، یک کمپرسور اینورتر می‌تواند با 40% ظرفیت خود کار کند و در صورت نیاز به تغییر ظرفیت، دور آن افزایش یا کاهش یابد. این ویژگی به طور چشمگیری در کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر دستگاه مؤثر است.

به طور کلی، کمپرسورهای معمولی به صورت ON و OFF عمل می‌کنند، در حالی که کمپرسورهای اینورتر توانایی تغییر دور خود را دارند.

مقایسه داکت اسپلیت و کولر گازی

یونیت داخلی داکت اسپلیت‌ها با کولرهای دیواری متفاوت است. پنل داخلی این سیستم‌ها در واقع یک هوارسان با کویل DX است که می‌تواند حجم هوا و پرتاب باد را تولید کند. داکت اسپلیت‌ها برای توزیع هوای خنک نیاز به کانال‌کشی دارند که هوا را به تمام بخش‌های محیط می‌رساند و هر بخش دارای یک دریچه خروجی هوا است.

مزایا و معایب کولرهای گازی

مزایا:

– خنک‌کنندگی سریع فضا به دلیل انتقال حرارت و برودت بالا

– تصفیه هوای محیط و کاهش آلودگی و گرد و غبار

معایب:

– هزینه اولیه خرید نسبتاً بالا

– مصرف انرژی بیشتر نسبت به چیلرها، فن کویل‌ها و سیستم‌های سنتی مانند کولر آبی

– قابلیت استفاده در مناطق گرمسیری و شرجی

ظرفیت کولر گازی

بهتر است بدانید که ظرفیت کولر گازی به طور کلی با استفاده از واحد بی تی یو (British Thermal Units) اندازه‌گیری می‌شود. بی تی یو معیاری برای سنجش انرژی گرمایی در سیستم‌های برودتی و حرارتی است. به طور خاص، هر بی تی یو معادل گرمایی است که برای افزایش دمای 1 پوند آب از 60 درجه فارنهایت به 61 درجه فارنهایت در فشار 1 اتمسفر نیاز است. ظرفیت بالاتر بی تی یو نشان‌دهنده توانایی بیشتر کولر در خنک‌کنندگی در واحد زمان است و به این معناست که کولر کارآمدتر عمل می‌کند.

این اعداد در واقع نمایانگر توان خنک‌کنندگی در واحد زمان هستند که از فروشندگان می‌شنوید و هر چه این اعداد بزرگ‌تر باشند، قیمت کولر نیز به طور طبیعی افزایش می‌یابد. ظرفیت خنک‌کنندگی یا گرمایش کولرهای دوکاره معمولاً بر روی برچسب دستگاه یا در کاتالوگ آن قابل مشاهده است. ظرفیت اسمی که بر روی جعبه کولر گازی درج شده، معمولاً بیشتر از ظرفیت واقعی آن است، زیرا ظرفیت اسمی تحت شرایط ایده‌آل و در آزمایشگاه اندازه‌گیری می‌شود، در حالی که ظرفیت واقعی آن در محیط‌های خانگی پس از نصب دستگاه اندازه‌گیری می‌شود و معمولاً کمتر از ظرفیت اسمی است. اگر کولر گازی در طبقات میانی ساختمان و در محیطی پوشیده نصب شود، به ازای هر متر مربع، 40000 بی تی یو در نظر گرفته می‌شود.

مصرف انرژی کولرهای گازی

هنگام خرید کولرهای گازی و اسپلیت، به برچسب انرژی آن‌ها توجه کنید. کارایی انرژی کولرها با استفاده از معیار EER سنجیده می‌شود که نشان‌دهنده میزان سرمایش تولید شده به ازای هر واحد مصرف برق (بر حسب وات یا کیلووات) است. واحد راندمان می‌تواند به صورت But/W یا Kw/Kw بیان شود.

هرچه عدد EER بالاتر باشد، به معنای تولید سرمایش بیشتر به ازای یک وات یا یک کیلووات مصرفی است. بر اساس استانداردهای ملی تجهیزات خانگی، کولرهای گازی پنجره‌ای باید دارای نرخ بازده انرژی EER معادل 8 تا 8.9 یا بیشتر (بر حسب Btu/W) باشند.